Καολινίτης

Ο καολινίτης, Al₂O₃.2SiO₂.2H₂O, είναι ένα αργιλοπυριτικό ορυκτό, το οποίο πήρε το όνομά του από την κινεζική επαρχία Cauling.
Το πέτρωμα που αποτελείται κυρίως από το ορυκτό καολινίτη ονομάζεται καολίνης. 
Ο καολίνης είναι το βασικό συστατικό των πορσελανών.

      

Καολίνης Μήλου 

 
Ο καολινίτης ανήκει στην ομάδα των αργιλικών ορυκτών, με δομή 1:1, δηλαδή ένα φύλλο τετραέδρων πυριτίου εναλλάσσεται με ένα φύλλο οκταέδρων αργιλίου.

 

Ιδιότητες και χρήσεις καολίνη/καολινίτη



Ο καολινίτης χαρακτηρίζεται από λευκό χρώμα, λεπτόκκοκη υφή, εύκολη διασπορά, χημική αδράνεια και χαμηλό κόστος παραγωγής.
Ο χοντρόκοκκος καολίνης χρησιμοποιείται ως πληρωτικό, ενώ ο λεπτόκοκκος ως υλικό επικάλυψης. Ο καολίνης αποτελεί πρώτη ύλη σε κεραμικά, σε πορσελάνες, σε είδη υγιεινής, στη τσιμεντοβιομηχανία, σε πυρίμαχους πλίνθους, στη χαρτοβιομηχανία, στη βιομηχανία ελαστικών και πλαστικών PVC κ.α.

 

Παρουσία κοιτασμάτων καολίνη στην Ελλάδα

Αποθέσεις καολίνη υπάρχουν στη Λέσβο (Πέτρα, Μεσότοπος), Κίμωλο, Κω, Θήρα, Ροδόπη (Σάπες), Κιλκίς (Γρίβα), Μήλο (Παλιόχωρα, Εμποριό,Χάλακας, Κόνταρος, τρία πηγάδια) και Δράμα (Λευκόγεια). Ο καολίνης εξορύσσεται περιοδικά μόνο από τα κοιτάσματα της Μήλου και της Δράμας, που όμως η ποιότητα του είναι χαμηλή διότι, ο μεν καολίνης της Μήλου (13-20% Al₂O₃ και 0,3 – 0,6 Fe₂O₃) περιέχει οπαλιοειδή SiO₂ και αλουνίτη (θειούχο ορυκτό), ο δε καολίνης της Δράμας (18% Al₂O₃ και 2,5% Fe₂O₃) περιέχει χαλαζία, αστρίους και μαρμαρυγίες.
Τα ενδεικτικά αποθέματα καολίνη (κυρίως της Μήλου και της Δράμας) είναι 50 εκατ. τόνοι.

 

Παραγωγή και εξαγωγές καολίνη

Τα ορυκτολογικά και χημικά χαρακτηριστικά και των δύο τύπων καολίνη (της Μήλου και της Δράμας) τα καθιστούν ακατάλληλα για υψηλής ποιότητας επικαλυπτικά και πληρωτικά υλικά. Στη Μήλο λειτουργούν οι εταιρίες S&B Βιομηχανικά Ορυκτά και η ΙΝΤΕΡΜΠΕΤΟΝ ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ (θυγατρική της ΤΙΤΑΝ). Το μεγαλύτερο ποσοστό (80%) της παραγωγής της Μήλου καταναλώνεται, σε ακατέργαστη μορφή, στην εγχώρια τσιμεντοβιομηχανία, ενώ μικρό μέρος (10%) εξάγεται για την παραγωγή λευκού τσιμέντου. Όλη η παραγωγή των Λευκογείων Δράμας καταναλωνόταν μέχρι το 2010 από την εταιρία Filkeram Johnson, για την παραγωγή πλακιδίων δαπέδου και τοίχου. Οι εγχώριες βιομηχανικές ανάγκες για υψηλής ποιότητας καολίνη ικανοποιούνται από εισαγωγές. Από το 1995 η παραγωγή καολίνη έχει περιοριστεί δραματικά, εξαιτίας κυρίως της έλλειψης καλής ποιότητας αποθεμάτων.