Παραγωγές μεταλλευμάτων - ορυκτών

ΓΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΊΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ  www.sme.gr

 

Σήμερα (2015) σύμφωνα με τα στοιχεία της US Geoloogical Survey (Mineral Commodity Summaries, 2015), προκύπτει ότι:

  • Η Ελλάδα είναι 1η στην ΕΕ και στον κόσμο σε παραγωγή περλίτη, (40% της παγκόσμιας παραγωγής)
  • Η Ελλάδα είναι 1η στην ΕΕ και 3η στον κόσμο σε παραγωγή μπεντονίτη (9% της παγκόσμιας παραγωγής)
  • Η Ελλάδα είναι 1η στην ΕΕ και 11η στον κόσμο σε παραγωγή βωξίτη


Επίσης, πέρα από τα παραπάνω, η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις παγκόσμιες δυνάμεις στην παραγωγή μαρμάρων καθώς και στην παραγωγή λιγνίτη. Ειδικότερα, όσον αφορά σε αξία εξαγωγών μαρμάρων (240 εκ. € το 2013) βρίσκεται μέσα στους 3 μεγαλύτερους εξαγωγείς μαρμάρου της ΕΕ (μετά από Ιταλία, Ισπανία) και ανάμεσα στους 6 μεγαλύτερους εξαγωγείς του κόσμου. Αντίστοιχα, στην παραγωγή λιγνίτη η χώρα μας είναι 2η στην ΕΕ (μετά την Γερμανία) και μέσα στους 10 μεγαλύτερους του κόσμου. Τέλος, η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη παραγωγός νικελίου στην ΕΕ (40% της παραγωγής της ΕΕ) έχοντας περί το 2% της ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής, ενώ είναι και η 4η στην παραγωγή μαγνησίτη στην Ευρώπη και μέσα στις 10 μεγαλύτερες παραγωγούς χώρες στον κόσμο.

Σήμερα, ο Ελληνικός εξορυκτικός κλάδος διατηρεί τον ένονο εξαγωγικό του προσανατολισμό. Έτσι, αν εξαιρεθούν τα προϊόντα λιγνίτη και αδρανών τα οποία αφορούν σχεδόν αποκλειστικά την Ελληνική αγορά, σχεδόν το 75% των πωλήσεων της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας μεταλλευμάτων και ορυκτών κατευθύνεται σε εξαγωγές. Ο κλάδος απασχολεί άμεσα 20.000 εργαζομένους και έμμεσα 80.000 άτομα. 

Στην συνέχεια δίνονται ορισμένοι χαρακτηριστικοί πίνακες και διαγράμματα σχετικά με την παραγωγή και εξαγωγές των ελληνικών μεταλλευμάτων και ορυκτών. Τα στοιχεία αφορούν την περίοδο από το 1960 περίπου έως σήμερα (2013) και δείχνουν την πορεία της Ελληνικής μεταλλείας δια μέσου των χρόνων. Τα περισσότερα από τα παραρακάτω διαγράμματα είναι διαδραστικά ώστε να μπορεί να γίνει άμεσα ορατή η πληροφορία που έχουν. Έτσι, τοποθετώντας το ποντίκι σας πάνω τους μπορείτε να δείτε περισσότερες λεπτομέρειες.

 

O πρώτος πίνακας 1 παρουσιάζει την εξέλιξη της παραγωγή μεταλλευμάτων και ορυκτών κατά την τελευταία δεκαετία (2000-2012). Αντίστοιχα, στο Διάγραμμα 1 δίνονται τα στοιχεία παραγωγής για την ίδια περίοδο, εξαιρουμένων των ασβεστολιθικών αδρανών και λιγνίτη. Τα δύο αυτά υλικά έχουν σημαντικότατα ύψη παραγωγής, με τα αδρανή να ξεπερνούν το ύψος των 60.000.000 t κατά την περίοδο 2000-2005, η οποία όμως έκτοτε φθίνει. Το ύψος της ετήσιας παραγωγής λιγνίτη, τα τελευταία χρόνια είναι της τάξης των 60.000.000 t και συναρτάται άμεσα από τις ανάγκες σε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στο διάγραμμα 2 δίνεται η εξέλιξη της παραγωγής λιγνίτη από το 1976 έως το 2012, η οποία μετά το υψηλό των 70 εκατ. t την περίοδο 2000 έως 2004, πλέον βρίσκεται στα επίπεδα των 60 εκατ. t. 

 

Πίνακας 1: Παραγωγή Ελληνικών μεταλλευτικών προιόντων και ορυκτών (kt).

production 2000-12

 

Διάγραμμα 1: Παραγωγές των σημαντικότερων μεταλλευμάτων / ορυκτών της Ελλάδας (περίοδος 2000-2012).*

       *Εξαιρούνται τα στοιχεία της παραγωγής λιγνίτη και αδρανών

 

Διάγραμμα 2: Εξέλιξη της παραγωγής λιγνίτη στην Ελλάδα την περίοδο 1974-2012 (kt)                                                 

Η συσχέτιση μεταξύ της παραγωγής λιγνίτη καθώς και της παραγόμενης από αυτόν ηλεκτρικής ενέργειας δίνεται στο διαδραστικό διάγραμμα

 

Στα διαγράμματα 3 και 4 παρουσιάζονται ιστορικά στοιχεία της παραγωγής μεταλλευμάτων και ορυκτών από το 1960 έως το 1992. Φαίνεται ότι υπήρξε μια περίοδος έντονης ανάπτυξης και σημαντικής αύξησης της παραγωγής, ιδιαίτερα προς τα τέλη της 1960, σταθεροποίηση την περίοδο του 1970, ενώ μετά το 1995 υπάρχει ο σταδιακός μετασχηματισμός στην παραγωγή μεταλλευμάτων και ορυκτών έως ότoυ φτάσουμε στην υφιστάμενη κατάσταση.  

Διάγραμμα 3: Παραγωγές των σημαντικότερων μεταλλευμάτων / ορυκτών της Ελλάδας (περίοδος 1990-1999).*

     *Εξαιρούνται τα στοιχεία της παραγωγής λιγνίτη και αδρανών

Διάγραμμα 4: Παραγωγές των σημαντικότερων μεταλλευμάτων / ορυκτών της Ελλάδας την περίοδο 1962-1990 (t).

 

Τα διάγραμματα 5 και 6, αφορούν στην συμμετοχή του κλάδου των ορυχείων / μεταλλείων στο ΑΕΠ της χώρας (σε τρέχουσες και σταθερές τιμές), για την περίοδο 1970 - 1992. Η συμμετοχή των ορυχείων/μεταλλείων στο ΑΕΠ της χώρας, κινείται σε σταθερά επίπεδα περί το 1,4% - 1,8%, με μια μικρή ανοδική πορεία όπως φαίνεται από το διάγραμμα των σταθερών τιμών. Εκεί δεν συμπεριλαμβάνονται τα στοιχεία για τον λιγνίτη καθώς και για τα αδρανή υλικά.

Σήμερα, ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος, αποτελεί σημαντικό τομέα της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας μας με μια ποσοστιαία συμμετοχή της τάξης του 3-5% στο ΑΕΠ (αν συμπεριληφθεί και ο συσχετιζόμενος μεταλλουργικός/μεταποιητικός τομέας). Ταυτόχρονα, όπως αναλυτικά θα δειχθεί στη συνέχεια, η σημασία του μεγαλώνει καθώς το μεγαλύτερο τμήμα της παραγωγής προορίζεται για εξαγωγές.

 

 

 

Στο επόμενο διάγραμμα 7, παρουσιάζεται η συμμετοχή του κλάδου των ορυχείων / μεταλλείων στο σύνολο των Ελληνικών εξαγωγών. Παρατηρείται ο έντονος εξαγωγικός προσανατολισμός του κλάδου, αρχίζοντας από μια εντυπωσιακή συμμετοχή της τάξης του 20% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών της χώρας το 1970. Σταδιακά, οι εξαγωγές αν και αυξάνουν σε αξία πωλήσεων, μειώνονται ως ποσοστό του συνόλου των εξαγωγών. Την περίοδο 1970-1992, η μέση τιμής της αξίας των εξαγωγών μεταλλευμάτων και ορυκτών ως ποσοστό της συνολικής αξίας των εξαγωγών της χώρας, φτάνει στο 10,5% περίπου.

 

 

Η κατανομή του μέσου όρου της αξίας των εξαγωγών ανά προϊόν δίνονται στο διάγραμμα 8 για δύο διαφορετικές περιόδους 1990-1994 και 2000-2012**. Φαίνεται ότι κυριαρχούν τα προϊόντα του νικελίου και αλουμινίου/αλουμίνας έχοντας μαζί περί το 70% της αξίας των εξαγωγών. Ακολουθούν σε αξία ο βωξίτης και ο μπεντονίτης, τα μεικτά θειούχα, κλπ. Αν και τα ποσοστά των επιμέρους άλλων μεταλλευμάτων και ορυκτών είναι μικρά, υπάρχει μια σταδιακή στροφή στα βιομηχανικά ορυκτά, τα οποία από το 16% της αξίας πλέον καταλαμβάνουν το 25% περίπου. Στο άμεσο μέλλον με την έναρξη της μεταλλευτικής δραστηριότητας για παραγωγή μεικτών θειούχων και χρυσού / αργύρου στην Β. Ελλάδα, πιθανώς να οδηγήσει εκ νέου σε μια ακόμα αλλαγή στη σύνθεση, και στην αξία, των εξαγωγών. 

   

        ** Την περίοδο 1990-94 τα ποσά αφορούν σε εκατ. δρχ., ενώ την περίοδο 2000-12 αφορούν σε χιλιάδες ευρώ.

 

Τα αναλυτικά στοιχεία της αξίας των εξαγωγών μεταλλευμάτων και ορυκτών, σε τρέχουσες τιμές (x1000 €), την περίοδο της τελευταίας δεκαετίας (2000-2012) δίνονται στον παρακάτω πίνακα 2. Εκεί φαίνεται μια μικρή αύξηση στην αξία των εξαγωγών αλουμινίου/αλουμίνας, η πορεία της αξίας των εξαγωγών νικελίου (βοηθούμενη από την πορεία της τιμής του προιόντος) η οποία φτάνει στο εντυπωσιακό επίπεδο των 500 εκ. € το 2007, αλλά και η σταθερή αύξηση στις εξαγωγές μπεντονίτη, περλίτη αλλά και γύψου. Τέλος εντυπωσιακή είναι η εικόνα της αξίας των εξαγωγών μαρμάρου, η οποία φτάνει σε 77 εκ. € το 2012, ή περί το 9% της αξίας των συνολικών εξαγωγών του κλάδου.

 Πίνακας 2: Αξία εξαγωγών μεταλλευτικών προιόντων και ορυκτών (τρέχουσες τιμές, x1000€).

exports 2000-12

 

Πηγή και επεξεργασία στοιχείων: ΣΜΕ, ΥΒΕΤ, ΕΛΣΤΑΤ, ΥΠΑΝ, ΥΠΕΚΑ, Α.Μπενάρδος